 Ο Ν. 3838/10, γνωστός κοινώς ως νόμος Ραγκούση, κρίθηκε αντισυνταγματικός από το ανώτατο δικαστήριο της χώρας, το Συμβούλιο της Επικρατείας, ως προς 10 άρθρα του, τα οποία παρουσίαζαν διατάξεις τελούσες σε σαφή αντίθεση με θεμελιώδεις διατάξεις και έννοιες του Συντάγματος της Ελλάδος. Τα κύρια προβληματικά σημεία του νόμου αυτού ήταν τα εξής: α. Η αυτόματη απόδοση ιθαγένειας με την απλή γέννηση χωρίς την ύπαρξη ελληνικής παιδείας, η οποία εισήχθη με τον Ν. 3838/10 αποτελούσε μία ιδιαίτερα προβληματική διάταξη, καθώς παρέσχε αυτομάτως σε αλλοδαπούς την ελληνική ιθαγένεια χωρίς να υπάρχει η προϋπόθεση της ελληνικής παιδείας και άρα της οργανικής ένταξης στην ελληνική κοινωνία και τις παραστάσεις της. Κάποιος, δηλαδή, που γεννιόταν στην Ελλάδα και μετά σε ηλικία ενός έτους λ.χ. την εγκατέλειπε γινόταν Έλληνας πολίτης χωρίς κανέναν δεσμό με την ελληνική κοινωνία. Μία τέτοια διάταξη ευνοούσε την χρησιμοθηρική αντίληψη της απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας. β. Η εξαετής απλώς παιδεία, βάσει της οποίας παρεχόταν η ιθαγένεια, σε τέκνα αλλοδαπών είναι αντισυνταγματική, αφού στο Σύνταγμα προβλέπεται ότι η παιδεία είναι οπωσδήποτε εννεαετής. Η ρύθμιση αυτή του Ν. 3838/10 ήταν αντιπαιδαγωγική και υποβάθμιζε την παιδεία και το μορφωτικό κεφάλαιο των τέκνων των αλλοδαπών. γ. Η αντισυνταγματικότητα της ψήφου των μη-κοινοτικών υπηκόων τρίτων χωρών. Η λαϊκή κυριαρχία, θεμελιώδης αρχή του Συντάγματος, αφορά στον λαό, δηλαδή στο σώμα των πολιτών, ενώ ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν για τους κοινοτικούς υπηκόους, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα ψήφου στις ευρωεκλογές και τις δημοτικές εκλογές, όχι όμως στις εθνικές εκλογές. Οι εκλογές των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτελούν εκδήλωση της λαϊκής κυριαρχίας, κατά συνέπεια μόνον οι Έλληνες πολίτες είναι δυνατόν να συμμετέχουν. Σημειωτέον ότι αντίστοιχες αποφάσεις κατά της ψήφου μη-κοινοτικών υπηκόων τρίτων χωρών ως εξόχως αντισυνταγματικής έχουν ληφθεί από τα ανώτατα δικαστήρια πολλών κρατών, όπως της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Αυστρίας και της Ιταλίας. Κατά συνέπεια με την απόφαση του ΣτΕ η Ελλάδα συγχρονίστηκε με τις σοβαρές προσεγγίσεις του ευρωπαϊκού συνταγματικού πολιτισμού. Βάσει του διεθνούς δικαίου και συγκεκριμένα βάσει των διατάξεων της Σύμβασης της Χάγης του 1930 η ιθαγένεια δεν συνιστά δικαίωμα του ενδιαφερομένου να πολιτογραφηθεί αλλοδαπού, αλλά κυριαρχική αρμοδιότητα του Κράτους, κατά συνέπεια η εκχώρηση της ιθαγένειας συνιστά κυριαρχική αρμοδιότητα και έγκειται στην αποκλειστική δικαιοδοσία εκάστου κράτους, στο εσωτερικό δίκαιο του οποίου αυτή παραπέμπεται και από το οποίο διαμορφώνεται. Από άποψης πολιτικής οικονομίας η ιθαγένεια συνιστά μη-αμιγές δημόσιο αγαθό, αποτελεί, δηλαδή, αγαθό, η χρήση του οποίου από ένα άτομο μειώνει την ποσότητα κατανάλωσης από ένα άλλο άτομο. Η ιθαγένεια βάσει της θεωρίας της ρεαλιστικής σύγκρουσης (realistic conflict theory) αποτελεί ακριβώς μη αμιγές δημόσιο αγαθό, το οποίο, ωστόσο, είναι δυνατόν να συμβάλει στην αύξηση των δημοσίων αγαθών σε μία αναπτυσσόμενη οικονομία. Σε κάθε περίπτωση η ιθαγένεια παρέχει στον πολιτογραφούμενο πρόσβαση στα δημόσια αγαθά σε όλες τις μορφές και τα είδη απασχόλησης και στα συνταγματικά δικαιώματα της πολιτείας της χώρας υποδοχής, δηλαδή στους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων. Κατά συνέπεια η απόδοση της ιθαγένειας πρέπει να πραγματοποιείται νενομισμένα με εξατομικευμένη ορθολογιστική κρίση (τεστ ιθαγένειας και συνέντευξη) και σε όσους έχουν ενταχθεί στις αξίες και τις αρχές της ελληνικής κοινωνίας, έχοντας προγενέστερα επιτύχει να δημιουργήσουν γνήσιο δεσμό –οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό- με την Ελληνική Δημοκρατία, ώστε να διατηρείται η κοινωνική συνοχή και να διασφαλίζονται από αντιδράσεις οι ίδιοι οι νόμιμοι μετανάστες. Η απόδοση ιθαγένειας στα τέκνα των νομίμων αλλοδαπών πρέπει να συνδυάζει την γέννηση στην επικράτεια με την 9ετή τουλάχιστον φοίτηση σε ελληνικό σχολείο, ώστε να διασφαλίζεται η ύπαρξη γνησίου δεσμού προς την ελληνική πολιτεία και το αξιακό και πολιτισμικό πλαίσιο της ελληνικής κοινωνίας και η χρονική αντιστοιχία με τα τέκνα των Ελλήνων πολιτών, τα οποία, μάλιστα, διαθέτουν αυξημένες προσλαμβάνουσες παραστάσεις ένταξης. Αντιθέτως ο ατυχής Ν. 3838/10 απέδιδε την ιθαγένεια σε όσους είχαν απλώς γεννηθεί στην επικράτεια –χωρίς οιαδήποτε πρόβλεψη για ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα- και σε όσους ούτε είχαν γεννηθεί στην επικράτεια ούτε είχαν ολοκληρώσει την υποχρεωτική από το Σύνταγμα 9ετή παιδεία. Μεταξύ των διακηρυγμένων προθέσεων του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών Χαράλαμπου Αθανασίου, ο οποίος διαμορφώνει το νέο πλαίσιο απόδοσης της ιθαγένειας, και σε πλήρη συμφωνία με σχετικές εξαγγελίες του ιδίου του Πρωθυπουργού, περιλαμβάνεται η καθιέρωση εξαιρετικών πολιτογραφήσεων για αλλοδαπούς επενδυτές και επιχειρηματίες, οι οποίοι επενδύουν ένα σημαντικό κεφάλαιο στην Ελλάδα. Πρόκειται για μία ριζική καινοτομία, στο πρότυπο παρόμοιων διατάξεων στην Γερμανία και την Κύπρο, η οποία είναι συγχρονισμένη με την αρχή της επιλεκτικής μετανάστευσης.
Ιωάννης Κωτούλας
Πηγή:www.capital.gr
|
